Weerstation Dongen
Hugo van den Elshout  1933
2015
Jaartallen
51 jaar in de weer met het weer
Het weer houdt ons allemaal bezig, maar niet in die mate waarin Hugo van den Elshout (1933 - 2015) van 1963 tot 2014 bezig is geweest om alle bijzonderheden van het weer te meten en te noteren.
Niet af en toe, maar dagelijks.
Op zijn werkkamer stonden meterslange rijen schriften waarin alles genoteerd staat en boeken waar hij zijn informatie uit haalde.
Wil je weten wat voor weer het was op 6 juli 1982? Geen nood, Hugo kon het opzoeken.
Hij woonde ruim 25 jaar in een woning aan de Citroengaarde en had het daar prima naar zijn zin.
Op de gevel prijkte trots het bord "Weerstation Dongen" en dat is niets teveel gezegd.
Binnen stonden en hingen overal weermeters en in zijn tuin stond een weerhut, die door Hugo eigenhandig is gebouwd en ingericht met geavanceerde apparatuur.
In de tuin stonden ook een meerdere regenmeters.
Hugo ging zo veel mogelijk met zijn tijd mee en maakt veel gebruik van de computer. "Radarbeelden zijn en perfect middel om het weer te voorspellen", vertelde hij tegen iedereen die een beetje geintereseerd is.




Het bijzondere is dat hij volkomen autodidact was. Hij was ooit lid van de "Vereniging voor Weeramateurs", maar ontdekte al snel dat hij toch liever in zijn eentje aan het werk was.
Hij begon in april 1963 met notities te maken, maar was daarvoor al geinteresseerd in het weer. "Vooral extreme omstandigheden vond ik prachtig.
Het kon voor mij niet hard genoeg stormen.
Wat me vooral boeide was dat het zo onvoorspelbaar was hoe de omstandigheden zich zouden ontwikkelen".
Omdat hij toch wel graag het naadje van de kous wilde weten ging hij meer informatie verzamelen en zijn kennis groeide. In de eerste jaren waren zijn notities nog wat mager. "Ik noteerde eigenlijk alleen de temperatuur en of het hard regende". In 1968 begon hij met de weerhut voor het meten van de temperatuur en de luchtvochtigheid en er kwam een regenmeter.
Vanaf die tijd maakte hij elke dag notities volgens een vast stramien, waardoor er ook een lijn in te herkennen was.
In 1974 stopte hij met werken en kreeg meer tijd voor zijn, inmiddels behoorlijk tijdrovende, hobby.

Op een dag schreef hij een brief naar De Stem omdat de informatie in een artikel over het weer zijns inziens niet klopte. Het contact werd gelegd en vanaf die tijd verzorgde hij één keer per maand een weerpraatje voor de krant, samen met Cees van Gurp.
Toen de krant overgenomen werd door een andere uitgever stopte dat.

Hij verzorgde ook weerpraatjes voor de Vara-radio. Sinds 1996 verzorgt Hugo iedere dag het weerbericht en een weer"praatje" op Kabelkatern 9. "Nog geen dag overgeslagen", melde Hugo met gepaste trots.
Op het weerbericht een beetje op te leuken, zette hij er iedere dag een toepasselijke spreuk bij. "Die verzon ik niet zelf hoor", gaf hij toe. "Ik heb er meer dan duizend, dus ik kan nog wel even vooruit".

Zij voorspellingen waren nooit "nattevingerwerk" . Hij verrichte metingen, keek op de computer hoe het weer in de omliggende landen zich ontwikkelde en stelde dan een voorspelling op. "Je ziet wel eens dat het weer voor een hele week gelijk wordt voorspeld, maar dat kan helemaal niet. Dat is puur gissen.
"Het doet me wel goed dat mijn voorspellingen betrouwbaar zijn. Ik zit er zelden naast". Dat verklaart ook waarom mensen hem belde om te vragen wat voor weer het werd, omdat ze een tuinfeest wilde organiseren of wilde beginnen aan een verbouwing.

Hugo heeft in de afgelopen jaren ook al vaak bezoek aan huis gehad van mensen die graag wilden zien hoe zijn weerstation werkt. In een speciaal schrift heeft hij reacties van mensen en foto's verzameld. Hij heeft trouwens plakboeken vol, want alles wat in kranten en tijdschriften wordt gepubliceerd knipte hij uit.

Nauwkeurig

Zo nauwkeurig mogelijk werken is was streven. Hij heeft in de loop der jaren een uitgebreid arsenaal aan apparatuur verzameld, waarmee hij temperatuur, luchtdruk (heel belangrijk), aantal uren zon, neerslag, luchtvochtigheid en neerslag kon meten. Hij liep soms wel tien keer per dag naar de weerhut om even op de meters te kijken.
En hij zat nogal wat uren aan de computer om op allerlei sites zoveel mogelijk te weten te komen over het weer.
Vooral de radarbeelden vond hij indrukwekkend. Dat het weer aan het veranderen is wist hij zeker. "Sinds 1988 is de gemiddelde temperatuur met ruim een graad gestegen en dat is veel. Hoe dat komt weet ik niet".

Verzamelaar

Hugo was een verwoed verzamelaar en bezocht graag rommelmarkten en tweedehands beurzen.
Veel van de barometers en thermometers heeft hij daar gevonden en voor een prikje op de kop getikt. "Ik had ooit 100 varianten, die allemaal redelijk secuur waren", lacht Hugo.





Een absoluut pronkstuk was de Huygens barometer, die nog steeds perfect werkt. Hij liet vol trots zien dat hij nog meer apparatuur had die hij voor weinig geld op de kop heeft getikt. "Een nadeel van die elektronische meetapparatuur is wel dat het papier dat je daarvoor moet gebruiken enorm duur is", verzuchtte Hugo.
Hij was vooral een verzamelaar van feiten. Hete zomers, zachte winters of juist andersom, droogte of extreem veel regen, koud of juist erg warm, het is allemaal terug te vinden is zijn schriften.

Internet

Het leuke is dat die gegevens nu voor iedereen bereikbaar komen via internet.
Stephan IJpelaar heeft in eerste instantie alle gegevens van Hugo vanaf 1964 op de site www.weervandongen.nl gezet.
Hugo zou Hugo niet zijn geweest als hij geen bijzondere gebeurtenissen noteerde. Stephan heeft die overgenomen.
Dit staat er over 14 augustus 1985: "dreigende lucht door rolwolk; zwaar onweer met windstoten.
Op deze dag werden zomerspelen gehouden. Door tijdig te waarschuwen kon iedereen een veilig heenkomen zoeken".
Op 23 februari 1970: "Lage Ham overstroomt door de extreem hoge waterstand van de Donge".
En op 6 juni 1998: "Plaatselijk zwaar onweer met hagelstenen met een doorsnede van wel 7 cm"

Wat ook niet onvermeld mag blijven is dat hij een verdienstelijke fotograaf was. Hij maakte foto's voor de kabelkrant van allerlei gebeurtenissen in het dorp, maar probeert ook mooie weerfenomenen vast te leggen. Bijzondere wolken bijvoorbeeld







                                              "Wolken zeggen veel over het weer",
                                              Aldus Hugo

    En een gezegde wat we hem vaak hoorde zeggen is nu meer als ooit van toepassing:  

                                                              
                                                  
"t is stil ast nie waait"

                                                                     Hugo van den Elshout
                                                                                       25 / 01 / 1933
                                                                                       07 / 01 / 2015